Διασυνοριακά κοινά χαρακτηριστικά: Παρατηρήσεις από την Χίο (Ελλάδα) και την Σιένα (Ιταλία)

Διασυνοριακά κοινά χαρακτηριστικά: Παρατηρήσεις από την Χίο (Ελλάδα) και την Σιένα (Ιταλία)

Κάποιες απροσδόκητες ομοιότητες μεταξύ δύο περιοχών σε εντελώς διαφορετικές χώρες

Από το πρόσφατο ταξίδι μου στην Τοσκάνη, ανακάλυψα ότι, στην Ευρώπη, υπάρχουν πόλεις και περιοχές που έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά. Πόσο όμορφο και ενδιαφέρον θα ήταν αν οι κάτοικοι αυτών των περιοχών γνώριζαν οι μεν τους δε και ανακάλυπταν πόσα κοινά έχουν. Αυτό ίσως έφερνε πιο κοντά όχι μόνο αυτούς τους ανθρώπους, αλλά και ολόκληρες τις πόλεις τους και, ίσως, τα έθνη τους.

Αυτή η ιδέα ήρθε στο μυαλό μου στην Τοσκάνη, όταν περιπλανιόμουν στους δρόμους της Σιένα και στο όμορφο χωριό Σαν Τζιμινιάνο. Τρεις μέρες στην όμορφη Τοσκάνη ήταν αρκετές για να συνειδητοποιήσω ότι αυτή η περιοχή μοιάζει πολύ με τις νότιες περιοχές της Ελλάδας, όπως η Χίος.

Ας τα πάρουμε από την αρχή, ξεκινώντας με την ιστορία των δύο τόπων.

Ιστορία

Και η Σιένα και η Χίος είχαν ένα ένδοξο παρελθόν και πλούσιους κατοίκους. Αλλά, και στις δύο αυτές περιοχές, αυτή η περίοδος τελείωσε με μια μεγάλη καταστροφή. Η Σιένα χτυπήθηκε από τον λοιμό, ο οποίος αποδεκάτισε τους κατοίκους της πόλης. Αυτή η μεγάλη επιδημία αφάνισε 70.000 από τους 100.000 κατοίκους. Ως αποτέλεσμα, η Σιένα αποδυναμώθηκε και υπάχθηκε στην κυριαρχία της Φλωρεντίας.

Μια παρόμοια τραγωδία συνέβη στην Χίο. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, το νησί βίωσε μια μακρά και παραγωγική εμπορική ανάπτυξη. Η καταστροφή ήρθε όταν ο Αντώνιος Μπουρνιάς (μισθοφόρος του Ναπολέοντα) πήγε στην Σάμο με διακόσιους άντρες και ζήτησε από τον Λυκούργο Λογοθέτη (έλληνα πολιτικό και στρατιωτικό αρχηγό) να συμμετάσχει στην επανάσταση της Χίου. Υπήρξε διαμάχη μεταξύ του Μπουρνιά και του Λογοθέτη για την ηγεσία της επανάσταση, η οποία οδήγησε στην τελική αποτυχία. Παρά την αποτυχία της εξέγερσης, η Τουρκία έστειλε 7.000 στρατιώτες στο νησί. Τότε, ξεκίνησε η μεγάλη σφαγή της Χίου. Εκείνη την εποχή, ο πληθυσμός ήταν μεταξύ 120.000 και 180.000 κάτοικοι (ανάλογα αν εμπιστεύεστε τις ελληνικές ή τις τουρκικές εκτιμήσεις). Μετά την σφαγή, έμειναν μόλις 1.000 με 2.000 κάτοικοι στο νησί, ενώ 20.000 δραπέτευσαν στα γύρω νησιά. Μετά τις καταστροφές αυτές, ήρθε μια περίοδος συνεχούς παρακμής και για την Σιένα και για την Χίο.

Αρχιτεκτονική

Ας συνεχίσουμε με τα κοινά χαρακτηριστικά αυτών των δύο πόλεων στον αρχιτεκτονικό και τον αστικό τομέα. Η παλιά πόλη της Σιένα ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Επίσης, θεωρείται η καλύτερα διατηρημένη μεσαιωνική πόλη στην Ευρώπη. Από αυτή την άποψη, η Σιένα μοιάζει με τα Μαστιχοχώρια της Χίου. Στα Μαστιχοχώρια, βρίσκεται η πόλη Μεστά, ο καλύτερα διατηρημένος (και κατοικημένος) μεσαιωνικός οικισμός του νησιού (και ίσως του Αιγαίου). Τα στενά σοκάκια των Μεστών μοιάζουν πολύ με αυτά της Σιένα. Και οι δύο πόλεις είχαν, επίσης, κάστρο, κάτι το οποίο είναι εμφανές από τα ενωμένα σπίτια που μετατρέπουν αυτές τις δύο πόλεις σε οχυρά. Ακόμη, η Χίος έχει ένα μεσαιωνικό μοναστήρι που λέγεται Νέα Μονή, το οποίο έχει επίσης αναγνωριστεί ω Μνημείο Παγκόσμια Κληρονομιάς της  UNESCO. 

Παραδόσεις

Όσον αφορά στις παραδόσεις, ήταν η πρώτη φορά που είδα μια άλλη πόλη όπου οι ενορίες ανταγωνίζονται σε παραδοσιακά έθιμα. Κάθε παραμονή Πρωτοχρονιάς, η Χίος διοργανώνει τον παραδοσιακό διαγωνισμό με τα καραβάκια, όπου κάθε ενορία ετοιμάζει το δικό της καραβάκι. Αφού ολοκληρωθεί ο διαγωνισμός στην κεντρική πλατεία της πόλης, όπου η ενορία με το καλύτερο καραβάκι βραβεύεται, οι ενορίες περιφέρονται στην πόλη τραγουδώντας διασκευασμένα κάλαντα. Το Πάσχα, γίνεται ο διάσημος Ρουκετοπόλεμος. Δύο ενορίες, η Παναγιά Ερυθιανή και ο Άγιος Μάρκος, ετοιμάζουν αυτοσχέδιες ρουκέτες όλο τον χρόνο και, το βράδυ της Ανάστασης, προσπαθούν να πετύχουν το καμπαναριό της αντίπαλης ενορίας. Αυτό το έθιμο χρονολογείται από την οθωμανική περίοδο.

Γεωργία

Και η Τοσκάνη και η Χίος είναι πλούσιες και διάσημες περιοχές για τους καρπούς της γης τους. Η Τοσκάνη παράγει εξαιρετικό κρασί, ενώ η Χίος είναι διάσημη για τη μαστίχα της, τα εσπεριδοειδή, το γιασεμί και, στην αρχαιότητα, για το κρασί της.

Αθλήματα

Η Σιένα έχει ομάδα μπάσκετ με αξιοσημείωτη επιτυχία και στο ιταλικό και στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα. Παρομοίως, η Χίος έχει επιτυχή παράδοση στην υδατοσφαίριση.

Και όλα αυτά τα κοινά χαρακτηριστικά σε δύο πόλεις με 50.000 κατοίκους…

Πηγή: Γεώργιος Χατζελένης, http://one-europe.info/commonalities-across-borders-observations-from-chios-greece-and-siena-italy

Μετάφραση: eTranslation.gr